Rechten asielkinderen in noodopvang onder druk

Sinds de asielinstroom in 2015 is toegenomen, wordt er afgeweken van het reguliere opvangbeleid en van de termijnen om asielverzoeken te behandelen. Hierdoor moeten kinderen lang wachten voor hun asielverzoek in behandeling wordt genomen en in die tijd verblijven zij in noodopvanglocaties die voor lang verblijf onder de maat zijn. Het gevolg is dat de rechten van kinderen die in Nederland asiel aanvragen onder druk staan.

Dit stelt de Kinderombudsman in zijn onderzoek Wachten op je toekomst. Kinderen in de noodopvang in Nederland. Kinderombudsman Marc Dullaert pleit ervoor om de rechten van deze kinderen voorop te stellen: "De opvang van vluchtelingenkinderen in de noodopvang is onder de maat en de verblijfsduur in de noodopvang is veel te lang. Als we deze kinderen nu niet de zorg, het onderwijs en de thuisbasis geven die zij nodig hebben, dan raken zij op een achterstand die ze wellicht nooit meer inhalen."

Lang verblijf noodopvanglocatie in strijd met Kinderrechtenverdrag

Veel vluchtelingen worden opgevangen in noodlocaties, waar een normaal gezinsleven nauwelijks mogelijk is. Er is weinig privacy: gezinnen hebben vaak geen eigen slaapgedeelte en geen mogelijkheid om te koken. Zo moest een moeder die haar baby borstvoeding gaf een kamer delen met drie volwassen mannen. Ook is er weinig ruimte om te spelen, te sporten en te ontspannen. Daarbij komt dat op sommige locaties kinderen weken moeten wachten om naar school te gaan, terwijl school juist de structuur biedt die zij nodig hebben. Ook blijkt dat kinderen met emotionele of psychische problemen op een noodopvanglocatie slecht kunnen worden geholpen. De Nederlandse overheid lijkt ervoor te kiezen om de opvang van vluchtelingen te organiseren vanuit beheersbaarheid en efficientie en de belangen van kinderen lijken ondergeschikt te zijn. In het bijzonder geldt dit voor grootschalige noodopvang, stelt de Kinderombudsman.

Te veel verhuizingen

Door het gebrek aan opvangplekken worden veel kinderen opgevangen in tijdelijke locaties en moeten zij als gevolg daarvan te vaak verhuizen. Dit terwijl stabiliteit en rust voor asielkinderen bijzonder belangrijk is. Zeven tot acht keer verhuizen was in 2015 geen uitzondering, soms zelfs tien of elf keer. Emotionele- en gedragsproblemen nemen hierdoor toe. Weer naar een nieuwe school betekent dat het onderwijs steeds wordt onderbroken. De Kinderombudsman concludeert dat de mate waarin kinderen worden verhuisd in directe strijd is met hun kinderrechten.

Wachttijden onacceptabel lang

Nieuw instromende asielzoekers, onder wie ook kinderen, moeten op dit moment minstens zeven maanden wachten op de start van hun procedure en daarna kan de beslistermijn van de IND ook nog eens oplopen tot 18 maanden. Als er ook nog een procedure moet worden gestart voor gezinshereniging, kan het in totaal meer dan twee jaar duren voordat kinderen en ouders weer bij elkaar zijn. Deze termijnen zijn volgens de Kinderombudsman onacceptabel lang. "Het is voor kinderen zeer schadelijk om lang in onzekerheid te verkeren over hun eigen situatie en over de situatie van familieleden in het buitenland. Hierdoor berokkenen we deze kinderen alleen nog maar meer schade."

Te weinig aandacht voor amv's die 18 jaar worden

De Kinderombudsman constateert in zijn onderzoek dat er te weinig aandacht is voor de situatie van alleenstaande minderjarige vreemdelingen (amv's) die de leeftijd van 18 jaar bereiken. Op meerdere fronten dreigen zij tussen wal en schip te vallen. De continuering van begeleiding en zelfs huisvesting is voor veel van hen in het geding. "Het risico is dat deze zeer kwetsbare jongeren aangewezen raken op de nachtopvang van het Leger des Heils, " aldus Dullaert.

Kinderen blijvend op achterstand; een verloren generatie?

Kinderen die naar Nederland zijn gevlucht, hebben per definitie een achterstand. Veel van hen zijn gevlucht uit een situatie van oorlog, onderdrukking of ander geweld. Om deze achterstand in te halen, is het nodig dat zij zo snel mogelijk een normaal leven kunnen leiden en kunnen integreren. Hierin worden deze jongeren belemmerd door de matige leefomstandigheden in de noodopvanglocaties en het feit dat het te lang duurt voordat vluchtelingen een rustig thuis krijgen. Dullaert: "Als we nu niet in deze groep kinderen investeren, dan riskeren we een verloren generatie."

Aanbevelingen

De Kinderombudsman adviseert om de situatie voor kinderen in alle noodopvanglocaties te verbeteren en het aantal verhuizingen te beperken. Ook doet hij de aanbeveling om een einde te maken aan grootschalige noodopvang en initiatieven voor kleinschalige noodopvang voor gezinnen en amv's mogelijk te maken. Hij vindt daarnaast de wachttijden voor de asielprocedure en gezinshereniging onacceptabel lang. We moeten weer terug naar de oorspronkelijke norm. Tot slot vraagt de Kinderombudsman speciale aandacht voor amv's, die na hun achttiende verjaardag tussen wal en schip dreigen te vallen.

Deel: ' Rechten asielkinderen in noodopvang onder druk '






Lees ook