Veel mensen zien zich zichzelf graag als superieur aan al het andere op aarde (en daarbuiten). Totdat machines – en helemaal computers – hun intrede deden, hoefden zij niet veel te vrezen. Dat veranderde echter een aantal decennia geleden. Informaticus John McCarthy noemt de term ‘artificial intelligence’ (AI) voor het eerst in 1955, wanneer hij het over een machine heeft die zich zo zou gedragen dat we dat intelligent gedrag zouden noemen als een mens zich zo gedroeg. Het duurde uiteindelijk langer dan verwacht voordat iets dergelijks echt gerealiseerd zou zijn. Maar nu is het er, en het krijgt steeds meer toepassingen.
AI was vooral iets van grote techbedrijven
Kunstmatige intelligentie was tot vorig jaar vooral iets dat grote techbedrijven op de achtergrond gebruikten. Denk aan Meta (Facebook) dat beeldherkenning gebruikt voor fototags. Google dat logaritmes gebruikt om zo goed mogelijk zoekresultaten te bieden. En webshopgigant Alibaba om zo gepersonaliseerd mogelijke advertenties aan te kunnen bieden.
Particulier gebruik van kunstmatige intelligentie
Vorig jaar maakten particulieren ook opeens direct kennis met AI. Hoe? Door de komst van de chatbot ChatGPT, van het bedrijf OpenAI dat ook bekend is van de afbeeldingengenerator Dall-E. Mensen kunnen ChatGPT een vraag stellen, en de kans is groot dat het antwoord hout snijdt. Die vragen kon je ook allang stellen aan zoekmachines zoals Google (dat dus ook AI gebruikt), maar de crux zit hem erin dat ChatGPT niet alleen links geeft maar echt een antwoord op basis van diverse bronnen. Hoe het programma dat antwoord formuleert? Data, heel veel data.
Dataverzameling en -analyse nog niet de norm
En dat die data overal aanwezig is, dat is geen nieuws. Maar lang nog niet alle bedrijven benutten de voordelen ervan, zo ziet Data & AI Consultancy ADC. Sommige bedrijven verzamelen nog niet eens data. Of erger nog: ze verzamelen wel data, maar doen er vervolgens niets mee. Zonde, want datagedreven werken – dat wil zeggen zowel dataverzameling als -analyse – kan bedrijven en organisaties echt veel voordeel opleveren.
Toepassingen van AI in de praktijk
Steeds meer ondernemingen en organisaties ontdekken hoe ze AI op een positieve en verantwoorde manier kunnen toepassen. Naast de ‘early adopting’ techbedrijven gaat het nu bijvoorbeeld ook om financiële instellingen die de toekomstige waarde van onroerendgoedinvesteringen of aandelenportefeuilles willen voorspellen en risico’s willen inschatten. En de zorg, die AI de aanwezigheid van tumoren laat aanwijzen op basis van diagnostische gegevens zoals MRI-scans en migraine laat voorspellen.
De voordelen benutten, maar ook controle houden
Nu kunstmatige intelligentie door de eerste ontwikkelfase heen is, willen steeds meer bedrijven en organisaties ermee gaan experimenteren. Hoewel er zeker handige toepassingen bedacht zullen gaan worden, is het belangrijk om ook oog voor het gevaar van de relatief nieuwe technologie te houden. Niet voor niets is er een Europese AI-wet in de maak (met waarschijnlijk een akkoord in 2024) met daarin onder meer de voorwaarden dat AI transparant en menselijk moet opereren.
